Алдар суута кинорежиссер, ехэ бэлиг талаантай поэт, артист, Свердловско киностудиин “Зов” гэһэн үндэстэнэй студиие байгуулагша, хүтэлбэрилэгшэ, Буряадай Республикын Гүрэнэй шангай лауреат, Буряад Республикын искусствын габьяата ажал ябуулагша байһан Барас Цыретарович Халзановай түрэһөөр 75 жэлэй ойн баярай үдэрнүүд Сэлэнгын аймагай Жаргаланта тоонто нютагтань болобо.
Хүн бүхэндэ бии юм гэдэг –
Хада.
Хаража һууха,
Харижа бууха,
Зүүдэн соогоо дурдаха...
Минии заяан,
Минии наһые гоёон
Урдамни бодоно –
Тоёон!
1995 онһоо нэрыень нэрлүүлжэ байһан түрэл һургуулидань болоһон, Барас Халзановай музей нээлгын баяр ёһололой үедэ Жаргалантын дунда һургуулиин директор В.С. Ломбоев, республикын Арадай Хуралай депутат Ю. Гыпыловагай туһалагша Ю.С. Дашиева, Жаргалантын хүдөөгэй поселениин түрүүлэгшэ Ц.Ц. Халзанов гэгшэд үгэ хэлэжэ, 75 жэлэйнь ойдо суута хүбүүнэйнгээ баян жасын баримтануудтай, документнүүдтэй музей нээбэ.
Хүдөөгэй поселениин захиргаанай байшангай дэргэдэ баяр ёһолол боложо, поселениин гулваа Цыретор Халзанов, Уран зохёолшодой холбооной түрүүлэгшэ, республикын арадай поэт Матвей Чойбонов, дүү хүбүүниинь, Цырендоржо Халзанов, нютагаархидынь дулаан үгэнүүдээр дурсаба. Жаргалантын дунда һургуулиин 9-дэхи классай һурагша Сэсэг Халзанова Жаргаланта һайхан нютаг тухай шүлэгынь уран гоёор уншаба. Сээжэ барималай хушалтыень хуулан абаха эрхэдэ Цырендоржо Цыреторовичтэ, уран барималшан Болод Цыжиповтэ хүртэһэн байна. Холые шэртэһэн харасатай Барас Халзановай түхэл шарайень амиды мэтээр амилуулһан, мэндэ ябахадаа ямархан һэн бэ тэрэл шэгээрээ шэнгеэр харагдахань гайхалтай байба. Уран бүтээлээ үнэншэмэ бэрхээр уралан дархалдаг Болод Цыжиповэй эди шэдитэй, бэлиг талаантай хүн гэжэ мэдэрнэбди.
Соёлойнь байшан соо үргэлжэлһэн дурасхаалай үдэшэ дээрэ сээжэ баримал бүтээлгэдэ мүнгэ зөөри оруулһан тэдхэгшэд (спонсорнууд) , Жаргалантаһаа гарбалтай зон, сэлэнгээрхид булта баярай бэшэгүүдтэ, гарай бэлэгүүдтэ хүртэһэн байна. Амаршалгын үгэнүүдые хэлэһэн Сэлэнгын аймагай захиргаанай хүтэлбэрилэгшэ В.Б. Цыбикжапов, Сэлэнгын аймагаар һунгагдаһан, анхан сенатор байһан И.Н. Егоров, тус захиргаанай таһагай начальник Ц.Г. Базаржапова, аймагай бүхы поселенинүүдэй, предприятинуудай дарганар өөһэдынгөө хубитые энэ һайхан байгуулгада оруулһан тухайгаа тоособо. Жэшээнь, аймагайнь больницынь ажалшад 50 мянган түхэриг дамжуулһан байна. Сэлэнгын аймагта Барас Халзановай юбилейдэ зорюулагдаһан дүрэ буляалдагшадай турнир, Литературна һайндэр, уран гоёор уншагшадай конкурс, кинофильмүүдэйнь харалга-марафон (тэндэ 80 мянган түхэриг мүнгэн сугларагдаа) эмхидхэгдээ гэжэ мэдэбэбди.
Сэлэнгынгээ аймаг суурхуулжа байһан хэлэ бэшэгэй эрдэмэй доктор Е.Е. Балданмаксарова, поэт, багша Н.Т. Артугаева-Ленхобоева, РФ-гэй габьяата уран зурааша Б.Г. Жамбалов, эндэ анхан хүдэлһэн, Яруунын суута уран зурааша Банзаракцаев, бусад үгэ хэлэжэ, юбилярта зорюулагдаһан хэмжээ ябуулгануудта үндэр сэгнэлтэ үгөө. «Сон в начале тумана» кинодонь (Ю. Рытхэугэй номоор) наадаһан РФ-гэй арадай артистка Марта Зориктуева, республикын соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэд - Олег Цыпилов, мүн Гунзэн-Норбо Гунзынов гэгшэд ялас гэмэ хурса бэлигтэй, ажалша сэдьхэлтэй байһан кинорежиссер, поэт тухай зохидоор дурдаа. Гусиноозерскын, Харганын болон Жаргалантын уран һайханай хабаадагшад, хатаршад энэ дулаахан урасхалтай, дурасхаалайнь үдэшые шэмэглэжэ, нюдыемнай хужарлуулба, сэдьхэлыемнай “сэсэглүүлбэ”. Ташкентын кинофестивальнуудта шалгарһан “Белая лошадь”, “Горький можевельник”, “Ночь лунного затмения” (Мустай Каримай зохёолоор) гэһэн, бусад сууда гараһан кинофильмүүдынь дурдагдаба. Олон арадуудай ажабайдал, түүхэ, ёһо заншалнуудые үнэн зүбөөр кинофильмүүд, шүлэгүүд соогоо харуулжа шадаһан габьяатай, бэрхэ хүтэлбэрилэгшэ, сагһаа урид наһа бараһан Барас Цыретарович ехэ захатые бүтээжэ үрдеэ. Түрэл Жаргаланта тоонтынхидынь алдар нэрыень, жабхаланта ажал хэрэгүүдынь мүнхэрүүлээ. Суута кинорежиссерой, алдарта зүрхэ сэдьхэл түрэл нютагынь дүүрэнээр эзэлэнхэй байгаа бшуу:
Түхэреэн энэ дэлхэйдэ
Тойроод ерэхэл соохоном.
Түрэһэн ганса нютагһаа
Түрэл юумэ үгыл байн даа...
