Агууехэ уранзохёолшо, драматург, кино найруулагша Даширабдан Батожабайн
түрэһөөр 95 жэлэй ойдо зорюулагдаһан
“Минии уг гарбал”-“История моего рода” Интернет-конкурсдо
"Арад зоной шэлэмэл" номинаци
Бальжинимаев Аюр,
Улаан-Үдэ хотын 4-дэхи дунда һургуулиин
7-хи "б" классай һурагша
Минии уг нагаса аба Нанзадай Бальжинима Сагаангууд уг тухай иимэ домог хөөрэдэг һэн.Үни урда сагта ехэ ган гасуур болоод, буряадуудай үдхэжэ байһан малынь үхэжэ, дууһажа байхада, үргэл мүргэл хэжэ, абарал гуйха саг ерэхэдэнь, Сагаангууд отогойхид нэгэ ядуу туранхай адууһаяа үргэлдэ үгэһэн юм хаш. Тэрэ гэһэн сагһаа хойшо түрэ найр дээрэ адууһан төөлэй Сагаангууд отогойхид табиха эрхэтэй болоһон юм гээд хөөрэдэг бэлэй.Нанзадай Бальжинима абынгаа хөөрэһэн нэгэ һонин ушар хүгшэн эжымни намда дурсан хөөрөө hэн. 
Хүгшэн эжынь абые Балдандоржо ахайтай хоюулыень гоё буряад дэгэл үмэдхүүлээд, жааханууд байхадань обоодо абаад ошоо ха. Бэлшэрэй хушуунда, мүнөө Могойто поселогой баруун хойно, Эреэбэйн обоогой найр наадан болодог байгаа. Эрын гурбан наадан заабол болохо. Обоогой нааданда Жигжит шойжоншо шойжон буулгаа һэн ха. Хирбэгэр хара һахалтай, үндэр томо ламбагай, һонин даа малгай үмдэнхэй, хоолойгоо тойруулаад элдэб эреэн-маряан бүд орёоһон байгаа һэн ха. Шойжоншын урда тэбшэтэй мяха, дээрэнь хониной төөлэй, зүрхэ табяатай һэн ха, шойжоншын нэгэ гарта һэлмэ, нүгөө гартань хонхо дамаари байгаа һэн ха, ном уншаа һэн гэхэ, гэнтэ харахадань, шойжоншын амаар хөөһэн бушхажа байгаа, хониной төөлэй дээрэхи зүрхэ һэлмээрээ сабшаад, һэлмэеэ хэды-хэды мушхаад, зон дээгүүр шэдэжэрхёо һэн гэхэ. Хүгшэн эжынь Бальжинима Балдандоржо аша хүбүүдээ шойжоншын урда дабшалуулжа һуулгаад, хэнииень лама болголтойб гэжэ абарал гуйһан байгаа.
– Урдань наманшалаад зогсоходом, шойжоншо минии хоёр шэхэнһээм хоёр гараараа баряад, сохыемни өөрынгөө сохотой мүргэлдүүлэн – энэ хүбүүн лама болохотой хаш, би эрдэмээ энэ хүбүүндэ хубаалданаб гэжэ айладаа һэн. Хүгшэн эжымни наманшалаад, хээр жороо моринойнгоо эмээлыень хуу татажа абаад, үргэлэй мал руу табижархёод, дасан хүреэндэ үргэнэб гэжэ хэлээ һэн. Шойжоншодо адислуулһандаа, хүгшэн эжынгээ буянгаар Нанзадай гурбан хүбүүд дайнһаа амиды мэндэ бусаа һэмди,- гээд Бальжинима нагаса абамнай хөөрэдэг бэлэй.
Нагасанараймни hарбаалжан иимэ байха:
Сагаан—Түньхин—Мухар—Хүзүүн—Албажин—Шэрдэг—Хүхэгээ—Абгалдай—Үбэгтэй—Зальбахан—Субаандай—Анюухи—Шулуудай—Хүндэгэн—Балдан—Бэлигтэ—Зодбо —Нанзад—Бальжинима—Цырегма – минии нагаса эжы гээд бидэ хадуужа абаһан байнабди.
Эсэгын дайнай урда тээ Ушарбайн эхин һургуулиие даагшаар томилогдоһон байна. Сэбжэд Балдановна нагаса эжытэймнай айл бүлэ болоод, түрэл Ушарбайдаа түбхинэжэ байтар Эсэгын дайн эхилшоо һэн. Дайнһаа бусахадаа абамнай, үбсүүндээ Улаан Одоной орден яларуулһан ерээ бэлэй. Дайнай һүүлээр Агын тойрогой соёлой таһагые даагшаар хүдэлөө юм. Тиимэ тула, Агын округой соёлой талаар түрүүшын дарга болонол даа. Һүүлдэ, Ушарбайдаа багшалжа байхадаа, уран һайханай бүлгэмүүдэй заншалта харалгада минии нагаса аба хүтэлбэрилэгшэтэй Ушарбай нютагаархин эдэбхитэй хабаадажа оло дахин түрүү һуури эзэлдэг байгаа.
Хун шубуун эжымнай, Хоридой мэргэн абамнай, хуһан модон сэргэмнай, хори буряад гарбалнай гэжэ шүтэжэ, мүргэжэ ябаһан аба эжынгээ, элинсэг хулинсагайнгаа уг залгамжалуулан гал гуламтаа дэгжээн түрэһэн эхэ нютагтаа аза жаргалтай, эрдэм номтой, баяр баясхалантай ажаһуухамнай болтогой!
