Хуасай омогой Боохой хүхүүрэй Бүхэ Бэхиин хүбүүн Бабжа Барас баатар Хориин 11 эсэгэ улад зоноо дайсадһаа үмөөрэн хамгаалжа ябаһан бодото баатар хүн байһан юм. Түүхын бодото хүн болохо Бабжа Барас баатар тухай домогууд, тэрээндэ зорюулжа зохёоһон дуунууд арад зон соо дэлгэрһэн байдаг.
Дайсанаа диилэн даража, айлган шэшэрүүлжэ, газар уһаяа хариин дайсадһаа хамгаалжа ябаһан Бабжа Барас баатарай нэрэтэй дүрбэдэхи “Бабжын наадан” 2023 оной августын 12-то Онон мүрэнэй эрьедэ, Баатар уулын хормойдо, “Бабжын бууса” гэжэ нэрлэгдэһэн Дугаров Баяржабай буусада болобо. Агын аймагай захиргаан, Будалан, Хүнхэр нютагуудай байгууламжанууд энэ наадые эмхидхэн бүтээбэ.
Бабжа Барас баатарай ордон соо модоор һиилэн бүтээгдэһэн Бабжа баатарай, Хонтоли Танхяана дүүнэрэйнь хүрэгүүд һүр жабхалантайгаар харагдана. Онон мүрэмнай хабтайн урдажа, мянган жэлдэ миралзан долгилжол байхань гоёхоноор харагдана. Тугууд намилзана. Хүн зон олоороо сугларанхай, хүгжэм зэдэлнэ, хүүгэд шаг-шууя табилдан гүйлдэнэ, улад зоной нюур шарай баяраар толотоно. Баярай оршон байдал тойроод тогтонхой.
“Бабжын нааданда” хабаадаха 13 баатарнууд баруун-хойноһоо хазаар мореор гүйлгэлдэн ерэбэ. Улад зон хүл дээрээ угтан абаба. Баатарнуудай олонхинь залууханууд гэжэ урмашан хараабди. Баатар бүхэниие нэрыень, омогыень, нютагыень, моринойнь нэрэ нэрлэн тайзан дээрэ уриба. Омог дорюун, баатар зоригтой хүбүүд “Баатарай тангариг” үргэбэ. Эхэ ороноймнай гимн зэдэлхэдэнь, баатарнуудтаяа суг хамта туг руу хараад, сэдьхэлээ хүдэлгэн зогсобобди.
Нааданай эхилхын урда тээ Агын дасанай ламбагайнар маани уншаба.
Эрын гурбан нааданда эгээн эрхим дүнгүүдые харуулһан Һүдэнтэ нютагай Бата Дараев «Бабжын нааданай Абарга Баатар» солодо хүртэжэ, 100000 түхэриг, дааган шагналда хүртэбэ. Сагаан Уула нютагай Баир Дашидоржиев “Бабжын нааданай Арсалан” (шагнал 50000 түхэриг, буруун) “Бабжын нааданай Заан” (шагнал 30000 түхэриг, хонин) гэһэн нэрэ солодо хүртэбэд.
Уртын Алдар Ойдопов “Шагай нааданда” шалгаржа түрүү һуури эзэлбэ.
Буряад үндэһэн хубсаһанай урилдаанда Базаржаб, Дэжит Ринчиновтан түрүүлжэ, мүнгэн шанда хүртэбэ.
Гунэй нютагай аман зохёолой “Алтан булаг” бүлгэм тоглолто харуулжа, “Бабжын нааданиие” шэмэглэбэ.
Намжилма БАЛЬЖИНИМАЕВА,
“Буряад үнэн” һониной ветеран,
“Мүнгэн тобшо” сайт хүтэлэгшэ
http://mungen-tobsho.com/
