Түнхэнэй аймагай буряад хэлэн болон уран зохёолой багшанар энэ оной мартын 28-да дүхэриг шэрээгээ тойрожо hуугаад, Буряадай Республикын Арадай Хурал hургуулинуудта hурагшад буряад хэлэ hайн дураар үзэхэдэ болохо гэhэн зарлиг абаад байхадань, мүнөөдэрэй байдалтай зохилдуулан, үхибүүдтэ буряад хэлэ яажа заахагээшэб, хайшан гэжэ буряад хэлэеэ саашадаа хүгжөөхын тулада ямар ажал хэхэмнай гээшэб гэhэн асуудалаар хөөрэлдөө үүдхэбэ. - Манай аймагай буряад хэлэнэй багшанар эдэбхи үүсхэлтэй, амжалтатай хүдэлнэ, олонхи багшанар ажалай дүнгүүдээрээ түрүү зэргэдэ ябана гэжэ тэмдэглэмээр.
Багшын ажалда бүхы наhаяа, зүрхэ сэдьхэлээ зорюулhан багшын ажалай хүндэтэ ветеранууд Галина Сыреторовна Сыренова, Екатерина Базыровна Зайганова хоёр бидэнтэй суг хамта манай энэ суглаанда хабаадажа байhандань бидэ баяртайбди. Буряад хэлэнэймнай хатуу сагта ерээд байхадань, багшанараймнай багшанар бидэндээ хэлэхэ үгэтэй байгаа ёhотой, hанамжаяа хубаалдаха байха гэжэ найданабди.Түнхэнэй аймагай 8 hургуулида буряад хэлэн түрэлхи хэлэн, 9 hургуулида гүрэнэй хэлэн гэһэн
программар үзэгдэжэ байна. Олонхи гэртэхин ямар шиидхэбэри абахаб, иимэ сагай ерээд байхадань, ямараар ажалаа ябуулха гээшэбибди гэжэ хүн бүхэн hанамжаяа
хэлэхэ бэзэ гэжэ найданаб, - гээд Алла Дугаровна Аюшеева Түнхэнэй аймагай буряад хэлэн болон уран зохёолой методическа бүлгэмэй дарга эхилэн хэлэбэ.
Буряадай Гүрэнэй университедэй багша, педагогикын эрдэмэй кандидат, доцент, Буряад республикын габъяата багша, Россиин Федерациин дээдэ һургуулиин хүндэтэ
хүдэлмэришэн Сергей Гармаевич Ошоров үгэ абахадаа,Түнхэнэй аймагай засаг түрэ, эрдэм hуралсалай хүтэлбэри толгойлдог Чингис Владимирович Дымшеев хоёр энэ
дүхэриг шэрээ зарлахадаа, бидэ багшанар Арадай Хуралай иимэ зарлиг абаад байхада, ажалаа ямараар түсэблэхэ гээшэбибди, үхибүүдээ буряад хэлэндэ дуратайгаар
хүмүүжүүлхын тула ямар арга хэрэглэмжэ олохо гээшэбибди гэhэн асуудалнуудта харюусаха, багшанар мүнөө сагай эрилтээр ажалаа хайшан гэжэ ябуулха гээшэб гэжэ
мүнөөдэр хэлсэхэ ёһотойбди гээд онсолон тэмдэглэбэ.
Түнхэнэй аймагай hургуулинуудай буряад хэлэнэй багшанар удаа дараалан үгэ абажа хэлэхэдээ, hургуули гээшэ нютаг нугадаа эрдэм болбосоролой ба соёлой гуламта гээшэ,
бидэнэр буряад хэлэнэй багшанар хадаа арад түмэнтэеэ нягта холбоотой, хүмуужуулхы уургэтэй, эдэбхи үүсхэлтэй, харюусалга ехэтэйгээр ажалаа ябуулнабди,
нютагтамнай болоhон hайндэр болоод элдэб хэмжээ ябуулгануудта нэн түрүүлэн хабааданабди гээд хөөрэбэд. Тэдэнэр саашадаа ажал хэрэгээ яажа ябуулхаб гэhэн
hанамжа бодолнуудаараа хубаалдаба, түсэблэжэ байhан түлэблэлгэнүүд тухайгаа хөөрөө дэлгээбэ. Ерээдүйнгээ ажалай тусэб шиидхэн хэлсэбэ.
-Дүхэриг шэрээмнай һайн үрэ дүнтэй бүтэжэ байна. Буряад хэлэндээ һанаата болоһон хүнүүд суглараад, иигэжэ хөөрэлдэжэ байхадаа, баяртай байнаб. Алтаргана нааданда
бэлдэхэбди, номуудые хэблэхэдэмнай аймагай талаһаа мүнгэ һомолжо бидэнээ дэбжэлсэжэ, урма зориг оруулжа
байгаарайт,-гэжэ Толтын дунда һургуулиин багша Баярма Ахаржанова хэлэбэ.
-Бидэнэр буряад хэлэнэй багшанар хамсыгаа шамаад,үбсүүгээ сэлеэд ажалаа ябуулхабди, шадажа ядаха үгыбди,
сугтаа эбтэйгээр хүдэлхэдөө юушье бэелүүлхэбди, урагшаа эдэбхитэй дабшахабди,-гээд Охор-Шэбэрэй багша Дарима Доржиевна Сынгелова мэдүүлбэ.
Буряад Республикын габьяата багша Екатерины Базыровна Зайганова иигэжэ хэлэбэ:
-Иимэ уулзалганууд багшанарта тон хэрэгтэй гээшэ, би дүшөөд жэлдэ буряад хэлэнэй багшаар хүдэлөөб, иимэ хөөрэлдөөндэ түрүүшынхиеэ хабаадажа байнаб. Түсэблэһэн
проектнүүдые шагнааб, һайшаанаб, зохидхоноор бэелүүлхые оролдооройгты, таанадта амжалта хүсэнэб.
Эрдэм һуралсалай хүтэлбэриин дарга Ч.В.Дымшеев дүхэриг шэрээгэй түгэсхэлдэ иигэжэ хэлэбэ:
-Буряад хэлэнэй багшанар ажалаа амжалтатай хэжэ байнат гэжэ би ехэ баярлажа Улаан-Үдэhээ абаашаhан “Буряад Үнэн” сонин, «Ошор зам», “Минии Буряад” гэһэн шэнэ
сэтгүүлнүүдые хаража, эдэ хэблэлнүүд хэшээлнүүдтээ хэргэглэхэдэмнай шухала удхатай байна гэжэ багшанар баясабад. “Буряад Үнэн” сониноо захиха тухай, Интернет
соо өөрынгөө байгуулhан «Мунгэн тобшо» сайт тухай, «Найдал» фондын туhаламжын мунгэн грант абаһан тухайгаа би багшанарта хөөрэжэ үгэбэб.
Минии бодомжолходо буряад хэлэ шудалалгада мүнөө сагай эрилтээр элдэб шэнэ арга хэрэгсэлнүүдые хэрэглэхэ ёһотойбди, үхибүүд мүнөө сагта интернет, ноутбук хэрэглэнэ,
тэдэнэй дуратай, тэдээндэ таараһан зэмсэг дээрэнь буряад онтохонуудые, дуунуудые, шүлэгүүдые һонирхомоор,богонихоноор интернедтэ табиха ажал хэхэ, үхибүүдтэ
буряад хэлэ мэдэхэ байхада хүндэтэй гээшэ, хожом хойно ажабайдалдатнай хэрэгтэй болохо гэһэн мэдэрэлтэй хүмүүжүүлхэ байгаабди гээд һанамжатайб. Нютагай аялгаар
гайхангүй хөөрэлдэхэ, нютагай зарим үгэнүүдые хэлэжэ, заншалта хори хэлые баяжуулхаар гээшэ. Бидэнэй өөһэдөө оролдоогүй һаамнай, ямаршье томо ноён,
дээдын засаг түрэ буряад хэлыемнай һэргээжэрхихэ бэшэ ха юм даа. Багшанар ба түрэлхидһөө, бидэнэрһээ ехэ юумэн дулдыдана. Бидэ үхибүүдтээ һайниие хүсэбэл, бүлэ
соогоо заабол буряадаар хөөрэлдэхэ, үхибүүдтээ буряад хэлэ зааха,шада-яда хэлэхэдэнь өөгшөөхэ ёһотойбди. Томо болоод тэдэнэр “юундэ һургаагүйбтэ” гэжэ асуужа болохо бшуу,
саг ондоо боложо байна, буряад хэлэн залуушуулда хүндэтэй боложо байна, аша зээнэрээ түрэлхи хэлэеэ мэдэдэгээр хүмүүжүүлээ һаамнай тэдэнэр ухаа ороходоо манда баярые
хүргэхэл даа.
Буряад хэлэнэй гүрэнэй хэлэн гэжэ Буряадай Республикын Конституци соо бэшээтэй байхадань, ород хэлэнтэй тон адли тэгшэ эрхэтэй, нэгэл зиндаатай гээшэ гээд зарлиг тогтоол абаха зүрхэгүй, буряад хэлэеэ дэмжэхэ гэжэ бодомжолхогүй, гурбан минутын турша соо буряад хэлэндээ харша хуулиин түлөө гараа үргэһэн арадай һунгамалнууд түрэһэн эхэеэ саһан шуурган руу гэрһээ түлхижэ гаргаһантай жэшээтэй гээшэ гэжэ минии һанамжа. Теэд юунэйшье болоо һаань, Түнхэнэй аймагай буряад хэлэнэй багшанар урма зоригоо алдаагүй, багшынгаа ажал хээд, урагшаа дабшажа байнал даа.
Багша зомнай тусгаар онсо ондоо, хүмүүжүүлхы үүргэтэй хүнүүд ха юм даа. Хүмүүжэл гэжэ үгэмнай үлгы соохи нарай нялхые хүмүүн болгожэ үндылгэхэ гэһэн удхатай ха юм даа...
