Эдэ үдэрнүүдтэ Агын тойрогтомнай буряад хэлэнэй габшагай hара боложо байна. Нютаг нугануудаар, һуурин тосхонуудаар буряад хэлэндэ зорюулагдаhан тоглолтонууд, конкурснууд, уулзалганууд болоно. Энэ хадаа ехэ баярламаар гээшэ. Буряадаараа хөөрэлдэжэ, түрэл хэлэеэ бултадаа бөөмэйлэн хайрлажа байхамнай ямар дэмбэрэлтэй һайхан гээшэб!
Үнгэрэгшэ баасан гарагта октябриин 14-дэ Гомбожаб Цыбиковэй нэрэмжэтэ үндэһэтэнэй музей соо буряад хубсаhатай хүбүүд басагад, хугшэд, хүүгэд сугларанхай байба. Буряад эхэ хэлээ хэр һайн мэдэнэбгээшые элирүүлхэ зорилготой эгээн түрүүшынхиеэ “Табан сэсэн” гэһэн конкурс Агын музей эмхидхэн байгуулба ха юм. Энэ тулалдаанда 6 бүлэнүүд хабаадаба. Конкурсын дүримөөр табан шата тулалдаанууд болоо. Шата бүхэн һанаамгай һонёор зохёогоотой. Дуу табяад, хүгжэм хэн зохёогооб, үгыень хэн бэшээб гэжэ шата эгээн хатуу байгаа гэжэ һананаб. Ага нютагайнгаа түүхэ, буряад арадай ёһо заншал, алдар суута уран зохёолшодой, дуушадай нэрэ соло мэдэхэ гэхэ мэтэ олон асуудалнуудта түргэн харюусаха ёһотой байгаа.
Хүнхэр нютагай “Бэлигэй туяа” гэжэ нэрэ абаһан бүлэ, гэрэй эзэн Дондог Мижитдоржиевич Дариев, Сэлмэг хани нүхэр, хүгшэн эжы Ленхобоева Бадмаханда Шойсороновна, Буда, Сарюна үхибүүдтэеэ нэгэдэхи һуури эзэлбэ. Асуудалнуудта булта һайнаар харюусана, Буда “Бээлэй” гэжэ дуу һайханаар дуулаа, Сарюна шүлэг уянгалан гоёор уншаа юм.
Агын дүүмэдэ ажаһуудаг, уг гарбалаараа Сахюурта нютагай, улаалзай хүбдүүд омогой Владимир Батоевой “Сахюур” нэрэтэй бүлэ, хани Арюна, хүгшэн эжы Бальжинимаева Намжилма Нанзатовна, Дэмбэрэл, Сэнгэ, Ирина үхибүүдтэеэ хоёрдохи һуурида гараба. Дэмбэрэл, Сэнгэ хоер буряад хэлэн тухай шүлэг уншаа. Бултадаа асуудалнуудта тоб-байса харюусаха гэжэ оролдоо юм.
Һүдэндэ нютагһаа зорижо ерэһэн “Һүдэн” гэжэ нэрэтэй бүлын эзэн Жаргал Раднабазарович Тогонов, Оюна ханитаяа, Батор, Байсана, Балдан, Бэлиг үхибүүдтэеэ гурбадахи һуури эзэлбэ. Һүдэнтынхид бултадаа үндэһэн буряад хубсаһаа үмдэнхэй, хүрмэ үмдэһэн Жаргал абаниинь гоёор харагдана, Оюна эжынь тойробшо малгайгаа улаан шүрөөр шэмэглэһэн, дүрбэн үхибүүд тааруухан, зохидхон торгон тэрлигүүдые үмдэнхэй һархагар алхалалдана, тэдэниие харахада, “Табан сэсэн” конкурсдо ехэ бэлэдхэлтэй ерээ байна гэжэ элихэн харагдана.
Согто-Хангил нютагай Жалсандоржиевтанай бүлэ “Наран” гэжэ нэрэ шэлэн абаа юм. Цыржин Дамбаевна Цыбегмит Эрдынеевна эжытэеэ, Жамьян, Сэсэг, Арюун үхибүүдтэеэ конкурсдо түгэс бэлэдхэлтэй байгаа. Асуудалнуудта бэрхээр харюусана, өөһэдөө асуудал табина, һанамжаа хубаалдана.
«Улаалзай» нэрэтэй Аюр ба Инна Дондоковтоной бүлэ гурбан үхибүүдтэеэ жэнхэни буряад хубсаһатайнууд жэгтэй гоёор харагдана.
“Табан сэсэн” конкурсдо хабаадагшад
Мэдэхэгүй юумэнүүдые мэдэхэ болообди, ухаан дээрээ үшөө ухаатай болообди гэжэ хэлэбэл алдуу болохогүй. Бултандаа бэлэг барюулагдаа. Шагналгүй нэгэш хүн үлөөгүй. Эгээн багахан үхибүүдтэ ном бэлэг барюулагдаа. Бэлэг һуугаад абадаг гэһэн буряад ёһо гуримаар үхибүүн бүхэниие һуулгаад торт барюулхадань, тэдэнэр хоёр гараараа тодон абаад, угаа зохидхоноор дохихо юм. Эмхидхэгшэд үхибүүн бүхэндэ номуудые бэлэглээ. Эдир хүбүүнэй ном бэлэг абаад, номдоо мүргэхэдэнь, уяран баярлааб, энэ хүбүүнэй шуһан соонь буряад һургаал, элинсэгэй хүмүүжэл байна гэжэ ойлгонобди.
Шүүгшэд Агын Буряадай тойрогой, Үбэр-Байгалай хизаарай соелой габьяата
ажалшан Цырен-Дулма Цыбиковна Батомункина (түрүүлэгшэ), Агын Буряадай тойрогой соелой габьяата ажалшан Дарима Батоевна Цыбикжапова, Киргиз Уласай соелой эрхим, Үбэр-Байгалай хизаарай соелой хүгжэлтын түбэй ажалшан Николай Рыксылович Балданов гэгшэд тон зүбөөр шүүжэ, илагшадые элирүүлээ, шагнал барюулхадаа урин дулаахан үгэнүүдээр үхибүүдые,хабаадагшадые баярлуулһан байна.
Гомбожаб Цыбиковэй нэрэмжэтэ музейн
ажалшад буряад хэлээ абаран аршалха, хадагалан дамжуулха хэрэгтэ хубитаяа оруулжа, шэнэ ажал эхилээ юм.
Энэ ажал хэрэгтэнь амжалта хүсэнэбди!
