Нүүдэлшэ арадууд одо мүшэдые адаглажа, уларилай хубилхые уридшалан мэдэхэ, саг элирүүлхэ, аяншалжа, агнажа ябахадаа, зүгөө тодоруулха аргатай байгаа.Одо мүшэд, гарагууд тухай һонирхожо болохот гэжэ һананабди.
Наранай аймагта нэгэ Наран одон, найман гараг ородог. Тус аймаг 4.57 миллиард жэлэй урда хии тооһоной үүлэнэй татасын шахалтаар бии болоһон юм. Найман гаран Нара тойрон эрьелдэдэг. Газар дэлхэймная нэгэ дахуултай. Һара Дэлхэйе тойрон эрьелдэдэг.
Тэнгэриин зүйдэл гэһэн галактика огторгойн 100 миллиард галактикануудай нэгэн юм, бүридэлдэнь 200-400 миллиард одон байдаг. Тэрэнэй диаметр 100000-120000 гэрэлэй жэлэй хэмжээнэй, 13,6 миллиард жэл наһатай гээшэ.
Хүнэй амидардаг Наранай аймаг Тэнгэриин зүйдэлэй түбэй захада, 27000 гэрэлэй жэлэй зайда оршодог. Напранай аймаг 218—220 сая жэлэй хугасаада Тэнгэриин зүйдэлэй түбые нэгэ тойродог. Тиимэһээ Дэлхэймнай энэ түбые бараг 30 дахин тойроһон. Тэнгэриин оёдолые газарһаа харахада, зурамай маягтайө юм. Эртын грегүүд тус зурамые адхапрһан һүнтэй зэргэсүүлдэг байһан, тиин “галаксиас” һүнэй гэжэ нэрлээ. Тиигээд “галактика” гэһэнг термин бии болоһон. Тэнгэриин зүйдэлые мүн “Тэнгэриин оёдол” гээдшье нэрлэдэг.
ТОЛИ
Гараг – планета
Наранай аймаг – Солнечная система
Газар дэлхэйн дахуул – спутник Земли
Замбуулин – космос
Огторгой – небо, небосвод
Тэнгэриин зүйдэл. Тэнгэриин оёдол – Млечный путь
Алтан гадаһан – Полярная звезда
Юртэмсэ – мир, вселенная
Долоон үбгэд – Семь старцев, Большая медведица
Суг мүшэн – Созвездие Плеяды
Тэнгэриин хаяа, огторгойн хаяа – горизонт
Дохюур мүшэн – Малая Медведица
Наран – Солнце
Меркурий – Лхагба
Венера – Үүрэй солбон
Газар дэлхэй – Земля
Һара – Луна
Мягмар – Марс
Юпитер – Пүрбэ
Бимба – Сатурн
Далайн ван - Нептун
Тэргэриин ван - Уран
«Толон» һонинһоо абтаба.
2021 оной декабриин 2-то толилогдоо
