Үбэр-Байгалай хизаарай Цыбен Жамцараногой нэрэмжэтэ номой сангай байгуулагдаһаар 120 жэлэй ой гүйсэһэн ушараар ноябриин 2-то баярай суглаан болобо. Агын тойрогой номой сангуудта хүдэлдэг ажалшад, ном уншагшад, засаг түрэ хүтэлбэрилэгшэд энэ баярта ушараар сугларжа, ажалай эрхимүүдые, ветерануудые хүндэлэн ёһолбо.
Агын талада түрүүшын номой сан 1898 ондо байгуулагдаһан байна. Эрдэмтэн Цыбен Жамцарано түрүүтэй тэрэ үеын эрдэм номтой түрүү үзэлтэн өөһэдын хубиин номуудые һургуулиин суглуулбарида асаржа, хүн зондо үзэг бэшэг зааха, ном уншуулжа һургаха хэрэгтэ түрүүшын алхам хэһэн, номой сан нээһэн гээшэ. Номой сангай эгээн түрүүшын библиотекарь Цэпэл Зодбоев байһан байна. 1919 ондо аймагай номой сан гэжэ нэрэтэй болоод, арад зоной үзэг бэшэгтэ һураха хэрэгтэ угаа ехэ хубита оруулһан юм.
Олон жэлдэ Татьяна Батоевна Батоева номой сангые амжалтатай хүтэлбэрилөө һэн. Саашадаа Цыбен Бадмажаповна Бадмаева, Надежда Цыреновна Гонгорова хүтэлбэрилөө һэн. Мүнөөдэр хизаарай номой сангые Дарима Баировна Дарижапова толгойлно. Номой санда ажаллахаяа залуухан басагад ерээд, энэл ажалдаа наһаараа хүдэлһэн ветерануудые нэрлэбэл, хэд бэ гэхэдэ Маргарита Михайловна Мирсанова, Нина Александровна Лиханова, Надежда Ивановна Кравцова, Рыгжидма Жамьяновна Очирова, Римма Хорчиновна Балдандоржина болон бусад.
Мүнөөдэрэй байдалаар номой сангай абдарта 77588 номууд хадагалагдана. Тэрэнэй 6 мянганиинь хари хэлээр бэшээтэй номууд.
Номой санда түбэд, монгол, хальмаг хэлээр номууд байха. Буряад уран зохёолшодой олон номуудые уншахада болоно. Эрдэмтэдэй шэнжэлгэнүүд, уран зохёолшодой бүтээлнүүд, ирагуу найрагшадай шүлэгүүд, хуушан, шэнэшье сэдхүүлнүүд, сонинууд - иимэл даа уншагшадай анхаралда табяатай Агын түрүүшын номой сангай шухаг хадагаламжа.
Хаанашье, хото хүдөөдэшье номой сан - соёлой гуламта. Номой сангай ажалшад арад зондоо гэгээрэлэй, соёлой, түүхын, эрдэм ухаанай дээжэ дэлгэрүүлнэ гээшэ.
Энэ жэлэй үбэл, январиин янгинама хүйтэндэ Цыбен Жамцараногой нэрэмжэтэ номой санда ерэхэдэмни, Саяна Цырендоржиевна Батожаргалова, Рита Мункуевна Батомункуева хоёр уриханаар угтан абаа һэн. Тэдэнэй урин хандасаһаа үбэлэй хүйтэндэ дулаан болоһон мэтэ, үбэлэй богони үдэр ута болоһон шэнги байгаа бэлэй.
Номой сан соо номууд таг дээгүүр гуримтай табяатай, шэнэ хэблэгдэһэн номуудай үзэмжэ элеэр харагдана. Шэнэ сэдхүүлнүүд, сонинууд жэрытэр табяатай. Номой мэргэжэлтэд анхарал дүүрэн уншагшадые угтадаг юм.
-Манай номой сан 1993 онһоо хойшо Цыбен Жамцараногой нэрэмжэтэ болоо һэн. Алдар солото эрдэмтэн, аман зохёол суглуулагша, багша Цыбен Жамцараногой нэрэтэй номой санда ажаллажа байһандаа бидэ омогорходогбди, еххарюусалгатай гээшэ гэжэ мэдэрдэгбди. Маанадта хандаһан уншагша бүхэндэ эрилтыень хангаха гэжэ оролдодогбди,- гээд Үбэр-Байгалай хизаарай Цыбен Жамцараногой нэрэмжэтэ номой сангай мэргэжэлтэн, “2018 оной эрхим библиотекарь” гэжэ Агын тойрог соогоо шалгарһан Рита Мункуевна Батомункуева хөөрэбэ.
“Номой удха тэнгэри мэтэ агууехэ, дэлхэй мэтэ үргэн, далай мэтэ гүнзэгы. Ном уншахадаа тэнгэридэ ниидэхэ, дэлхэйе тойрохо, далайда шунгаха мэтэ” гээд Сэндын Дамдинсурэн монгол ирагуу найрагша шүлэглэһэн юм. Ямар гоёор шүлэглэн хэлээб даа! Нээрээл номой сангай ажалшад ямар буянтай, ямар дэмбэрэлтэй ажалтай гээшэб!
Агын талада түрүүшын номой сангай байгуулагдаһаар 120 жэлэй ойн баяраар уншагшадые номой юртэмсэтэй танилсуулжа байдаг Агын тойрогой номой сангуудай бүгэдэ ажалшадые амаршалнабди!
Аза жаргалтай, буян хэшэгтэй ажаһуухатнай болтогой!
