Агууехэ уранзохёолшо, драматург, кино найруулагша Даширабдан Батожабайн түрэһөөр 95 жэлэй ойдо зорюулагдаһан “Минии уг гарбал”-“История моего рода” Интернет-конкурсдо
Эрхим түүхэ гэһэн номинацида.
Шобоева Номина, Улаан-Үдын № 29-дэхи буряад гимназиин 2-дохи “б” классай һурагша
Минии элинсэг үбгэн аба Шобоев Аюша Ширипович Түнхэнэй аймагай Зүүн Мүрэн нютаг тоонтотой байһан юм. Тэрэ хүрхүүд уг гарбал тухай хүбүүдтээ хөөрэдэг байһан. Нагаса абамни Александр Дамбаевич Банзаракцаев Захааминай аймагай Цахир нютагай хүрхүүдһээ уг унгитай байха юм.
Дайнай ба ажалай ветеран, ВСГТУ-гэй түрүүшын ректор, эрдэмтэн алдар суута Дамнин Шагдурович Фролов эмгээ эжытэймни түрэһэн аха дүүнэр болодог юм. Минии эмгээ эжымни Мария Лопсоновна Шобоева Росси гүрэнэй хүндэтэ багша алдартай юм.
Захааминай хүрхүүдэй угай бэшэгтэ манай уг иигээд бэшээтэй: Барга Баатар – Хүрхүүд – Бага Хоондо – Эшэгэлдэй – Сороон – Таглай – Гүнжэд – Пэрэлжэн (Дамба) – Сэпэл (Мария) – Александр – Эржена, Бата – Тамир, Айдар (Солбон) , Номина, Амарсана, Амгалан...
Jpeg
Минии нагасанар Ойхоной галзууд отогой болодог юм. Минии элинсэг нагаса аба Халбанов Михаил Сафонович Эхирэдэй Шоно угтай, Эрхүү можын Качугай Чептыхэй нютагта түрэһэн юм. Алдарта Шэбтухэй баатарай үри һадаһад болонобди. Элинсэг хулинсаг абамнай, Верхоленскэ управын гулва Пидус Халбанов Хаан тайжа байхадаа, аяншалжа ябаһан Николай П императорые угтаһан, хүндэлһэн байна.
Элинсэг эмгээ эжымни Мануева Елена Малашановна Ойхон ольтирог дээрэ түрэһэн, уг унгяараа Хориин арбан нэгэн эсэгын Галзууд отогой юм. Тэрэнэй элинсэг Ману, эсэгэнь Малашан, тэрэнэй түрэһэн басаган, минии нагаса эжы Ангелина бултанда мэдээжэ бөөнэр удаганар юм.
Хүрхүүд уг тухай, уг гарбалай удха, угай бэшэг, угай һарбаалжан болон бусад һонин мэдээсэлнүүдые нагаса абамни намда хөөрэдэг юм.
Айдар ахаймни, эжымни намда уг гарбал тухай түүхэ, домог хөөрэхэдэнь ехэ һонин байдаг. Эдэ бүхы түүхэ намда һонирхолтой байдаг. Би томо болоходоо, тон һайнаар ном үзэжэ, хүрхүүдэй түүхэ шэнжэлдэг эрдэмтэн болохо зорилго урдаа табинаб.
Хүрхүүдэй түүхэ тухай, тэдэнэрэй Байгал далайгаа тойроод, Ойхон Бархан мүргэлтэй Түнхэн, Баргажан, Эрхүү, Алайр, Нүхэд, Захаамин нютагуудаар ажаһуудаг байһан тухай минии нагаса аба хөөрэдэг. Тэрэнэй хэлэһээр хүрхүүдүүд Захааминай аймагай Хужир, Хасуурта, Нуурта, Дутулуур, Улентуй, Ехэ-Цакир, Цакир, Боргой нютагуудта ажаһуудаг. Түнхэндэ хүрхүүд Тооры, Далахай, Зүүн Мүрэн, Шанай, Шулуута нютагуудта ажаһуудаг.
Бидэ буряадууд хаанаһаа уг гарбалтай гээшэбибди гэһэн асуудал намайе һонирхуулна. Би энээн тухай үшөө олон юумэ мэдэдэг болохоёо һананаб.
