Уг гарбалайм нангин зула


Многократный победитель конкурсов веб-проектов в поддержку и развитие бурятского языка, сохранение традиций и культуры бурят-монгол.

DSCF4992Би, Романов Дэлгэр, Улаан - Υдэ хотын юhэдэхи hургуулиин гурбадахи классай hурагшаб. Тоонто нютагни Баргажанай аймагай Борогол hуурин. 2006 ондо Романовтанай бүлэдэ гэрэй аха хүбүүн боложо түрөөб. Дороо хараха Аюр гэжэ зургаатайхан дүү хүбүүтэйб.
Минии аба – Романов Сергей Иннокентьевич гэжэ нэрэтэй. Тэрэ Улаан – Υдын Октябрьска аймагай полициин участково. Эсэгэмни Улан нютагай хүбүүн. Эжымни – Ныкешкина Туяна Бадмаевна. Тэрэ юhэдэхи hургуулиин буряад хэлэнэй багша. Минии эжы Борогол нютагай басаган.
Эсэгэмни hанхаан Урмаани Бадмын Кешиин хүбүүн болоно. haнхаани Урмаан hэнгэлдэр угай хүн. 18 – дахи зуун жэлдэ Эрхүү можоhоо зөөжэ ерэhэн. Тиигээд Баргажанай аймагай Улан нютагта бууhан. Эндэнь ехэнхи зон ород яhaтан ажаhууhан. Тиимэhээ Урмаан гэжэ нэрые тэдэ ород болгожо, Роман гэжэ нэрэ бии болгоо. Энээнhээ боложо минии фамили бии болоhон түүхэтэй.
Эжымни Балдайн Ныкешкиин Бадмын Туяна басаган. Би Ныкешкинтэнэй бүлэдэ зээнсэр хүбүүн болоноб. Минии эжын нагасануудай тала баhал өөрын түүхэтэй. Хараад үзэхэдэ иимэ: Ныкешкин гэжэ фамилии «Ныхеэшхэ» гэжэ хүнэй нэрэhээ бии болоhон. Тэрэнэй томо зузаан шэхэтэй хүн байhандань нютагайнь зон иигэжэ нэрлээ. Ныхеэшхэ гээшэ борсой шоно угай ехэ баабай бoлоно. Тэрэнэй эсэгэ Балдай. Балдайн 13 наhатай байхада,1862 ондо газар сүмэржэ (Кабанска провал), Баргажан нютаг руу Υүрэг (Уро) hууринда гэр бүлөөрөө зөөжэ ерэhэн түүхэтэй. Эндэ ехэнхи зон хамнагад байhан юм гэлсэдэг. Һүүлэй үедэ ородууд ерээ. Тэдэнэр Ныхеэшхэ гэжэ нэрые орoдшолжо, Ныкешкэ, зариманииь Никифор гэжэ нэрлээ. Эндэhээ боложо минии нагасануудай фамили нэрлэгдээ.
DSC00795 Би мүнөө эхынгээ нагаса баабай тухай хөөрэжэ үгэхэм. Ныкешкин Бадма Балдаевич 1915 ондо Хараhан нютагта Ныхеэшхэ Хургандай хоёрой бүлэдэ түрөө. Тэдэ үгытэй, ядуу юhэн үритэй айл байгаа. Υхибүүдынь хара багаhаан ажалда hуранхай, үхэр малаа адуулха, үхэрэй, хониной мүн нохойн арhа элдэжэ, хубсаhа, гутал оёжо үмдэдэг байгаа.
1932 ондо нагаса баабаймнай Хараhанай эхин hургуули дүүргэжэ, мүн 1936 ондо Баянголой hургуулиин долоон класс дүүргээ.
1939 ондо Хяагтын багшанарай училищи дүүргэжэ, үхибүүдые хүмүүжүүлхэ аргатай болоо. Энэ үедэ Захааминай аймагай Санага ба Υлэгшэн нютагуудай hургуулинуудта буряад хэлэнэй багшаар ажаллаhан юм.
1939 ондо сэрэгэй албанда мордоо. 1941 ондо Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда мордоhон түүхэтэй. 1941 оной ноябриин 15-да фронтын баруун талада (Калинин хотодо), баруун гарайнь дүрбэн хургануудынь минын снаряд доро таhaрhан юм. Ехээр шархатажа, дүрбэ hара соо госпитальда хэбтээ. 1942 оной февралиин 5-да нютагаа бусажа ерээд, Баянголой hургуулида ажаллажа эхилээ. Тиигээд 1950 ондо Хурамхаанай аймагай Гаарга нютагай Будаева Дулма Цыденовна гэжэ наhанайнгаа нүхэрые золгожо, гэр бүлэ болоhон. Мүн энэ үедэ Борогол нютагта эхин классуудай hургуулиин тайлдахада, даргаар хүдэлhэн юм.
Эжымни нагаса баабай эжы хоёрни юhэн үри хүүгэдые үргэжэ, гарынь ганзагада, хүлынь дүрөөдэ хүргэhэн юм. Олон аша зээнэртэй, гушануудтай болоhoн.
Наhанайнгаа амаралтада гараашье hаа, гэртэхи газаахи ажалаа орхингүй худэлжэ ябагша hэн.
Бадма нагаса баабай ба Дулма нагаса эжы хоернай ехэ ажалша, номгон даруу зантай, сэхэ сагаан сэдьхэлтэй, ута наhатай хүнүүд байhан юм. Тиимэ дээрэhээ иимэ баян, hонин уг изагууртай байhандаа би ехэ омогорхоноб, баярланаб.
Хүн зоной уг гарбал нангин зула шэнги хододоо бадараг лэ!

DSC01714

Уг гарбалаймни hалаа

Энэ уг гарбалайм зураг модоной тайрадаhанда адли болоно. Юундэб гэхэдэ, эсэгын тала хара үнгөөр буданаб, эжын тала – шара үнгөөр буданаб. Хараад узэхэдэмнай, үнэхөөрөөшье модоной тайрадаhанда адли байнал! Хүнэй модондол адли ургажа, олон үндэhэтэй боложол байхань ехэшье hонирхолтой юм даа!

 

 

Минии бүлын герб

DSC01717

  1. 5
  2. 4
  3. 3
  4. 2
  5. 1

(1 голос, в среднем: 5 из 5)