Монгол туургатанай 13 зуун жэлһээ шудалжа, абажа ябаһан хуушан монгол хэлэн, үшөө уйгаржан бэшэг гээд нэрлэгдэдэг, 20 зуун жэлдэ Хальмагта, Буряад Уласда, Монгол орондо орхигдоһон гэжэ мэдэнэбди. Харин Үбэр-Монголдо хэрэглэгдэһэн зандаа. Хуушан монгол хэлэн гэжэ нэрлэнгүй, монгол бэшэг гэжэ нэрлэбэл зохистой гээшэ гү даа гэжэ би миин өөртөө һанамжалдагби. Энэ монгол бэшэгээ алдаагүй байһан һаа, совет үедэ хоригдоогүй байһан һаань,үзэһэн, хэрэглэһэн зандаа байһан һаа, мүнөө сагта Үбэр-Монгол, Халха Монгол, Ара Монгол (Буряад Улас), Хальмагтаяа нэгэ хэлэтэй, нэгэ бэшэгтэй, уран зохёолой нэгэ хэлэтэй, монгол туургатан бэе бэеэ хаанашье уулзабал ойлголсожо ядахагүй байгаабди. Буряад хэлэмнай мүнөөдэрэй байдалаар иимэ тулгардуу, шахардуу туйлада хүрэхэгүй байгаа. Шэнэлэн хубилалгын жэлнүүдтэ, 80-аад онуудта Үндэстэнэй номой сан соо буряад арадай сэхээтэн сугларжа элдэб асуудалнуудаар, һанаата болоһон бодолнуудаар зүбшэлсэдэг, хөөрэлдэдэг, шанга шангаар һанамжаяа хубаалдадаг байһан юм. Тэрэ үедэ буряадуудай урдаа хараха эрдэмтэн Шираб Бодиевич Чимитдоржиев хуушан монгол хэлэндээ орохо байгаабди, һургуулида хүүгэдтээ зааха байгаабди гэжэ хэлэхэдэнь, хэншье дэмжээгүй һэн. Үшөө юу хэлэнэ гээшэб гэжэ олон зондо гайхуулаа гээшэ һэн ха. Тэрэ үедэ эрдэмтэнэйнгээ үгэ шагнаһан һаа, тиихэдэ эрдэмтэн дэмжэгдэһэн һаа, түүхэ, бэшэг, ном ямараар хубилха байгааб мэдэгдэнэгүй, буряад арадаймнай һүр һүлдэ һэргэхэ, залуушуулаймнай амин голынь, эльгэ зүрхэниинь ямархан ондоогоор сохилхо байгааб даа. Энэ хадаа минии өөрэймни бодожо ябаһан һанамжа.
Сампиловай нэрэмжэтэ музей соо «Тэнгэриин бэшэг» гэжэ үзэсхэлэнэй нээгдэхэдэ, монгол бэшэгэй уран зураг харахаяа ямар олон зон һонирхон ерэнэ һэн бэ...
Олон зоной дурадхалаар, олон зоной хүсэһэн хүсэлөөр Хангаловай нэрэмжэтэ музей соо хуушан монгол хэлэнэй хэшээлнүүд апрелиин 2-то эхилбэ. Үсэгэлдэр энэ хэлэ бэшэгтэ һурахаяа Һанаһан хүнүүдолоороо сугларба. Хэлэ бэшэгэй эрдэмтэн, Үндэстэнэй лицей-интернадай хуушан монгол хэлэнэй багша Дулма Базаровна Шойнжонова хэшээлнүүдые хэхэ юм. Хэшээлнүүдэй дүүрэхэдэ, хуушан монгол хэлэ үзэһэн гэжэ һурагшадта үнэмшэлгэ барюулагдаха.
Буряад хэлэ мэдэдэг һурагшад четвергын үдэр 17 сагта, буряад хэлэ мэдэхэгүй хүнүүд средада 17 сагта ерэжэ хуушан монгол хэлэн ба бэшэгтэ һурахада болоно.
21-44-88 гэжэ утасаар асуухада, һонирхоһон юумэеэ бултынь мэдэхэдэ болохо.
