Монгол туургата арадууд соо хальмаг үндэстэн онсо суури эзэлнэ. Хардалга хашалганай хатуу сагта тон ехэ бэрхэшээлнүүдые, гай тодхор, хохидол, хахасалга, гашуудал зоболон амсаһан, аймшагтай тэрэ хаһада бутаран һалашоогүй, харин бүри нягтаран жагсаһан агууехэ сүлдэтэй арад иргээн гээшэ.
Хүндэтэ нүхэд, таанадай сонорто хальмаг хэлэн дээрэ уран шүлэг.
Монгол туургата арадуудаймнай элитэ уран зохёолшо,бүмбэрсэг дэлхэй дээрэ мэдээжэ хальмаг яруу найрагша Давид Кугультинов (Хүхэлтын Даваа) 1922 ондо түрэһэн юм. Эсэгын дайнай гал дүлэн соогуур гараһан, Мүльһэн далайн эрьедэ сүлэгдэжэ, түрмэдэ олон жэл зобоһон байгаа. Уран бэлигтэй, нугаршагүй зоригтой Давид Кугультиновай нэрээр сансарта олдоһон шэнэ одон нэрлэгдэһэн юм.
ЖАРГАЛ ЗОБОЛОН ҮГӨӨ ҺААНЬ...
Хуушан хальмаг үльгэр сооһоо
Буурал сагаан хубилгаан үбгэнэй
Буужа ерээд, намда хэрбээ
Бүхы хүнүүдэй жаргал үгөө һаань,
Дуһалшье үлөөнгүй тэрэ жаргалаа
Дэлхэйн зондо тэгшээр хубааха һэм.
Газар дэлхэйн хамаг гашуудал
Гансахан монсогой болгон эблүүлээд,
Зүрхэндөө багтаа гэжэ үгөө һаань,
Зүрхэеэ галдажа, зоной зоболонгһоо
Юртэмсые хүнгэлхэ һэм.
Лобсон Тапхаевай оршуулга.
