ЁҺО ЗАНШАЛ
Эртэ урда сагһаа монгол угсаатан ёһо заншалаа наринаар сахидаг, ургажа ябаһан залуу халаанаа һургадаг байгаа юм. Үргэн уужам талые эзэлэн һуудаг зон ехэ хүндэмүшэ, тэдэнэр бүхы арга шадалаараа айлшадаа угтан, сэргэдээ буулгажа, хүлеэн абадаг заншалтай.
Гэрэй эзэн үүдэеэ нээжэ, хоёр гарайнгаа альга дээшэнь дэлгэжэ, гэртэ орохыень дурадхадаг. Ороһон айлшанаа гэрэйнгээ баруун талада гал гуламтаяа голлуулан һуулгадаг, харин өөрөө хоймор таладаа һуужа, амар мэндээ хэлсэн, зугаагаа үргэлжэлүүлдэг байгаа. Нэрэ алдар, ябаһан хэрэг тухай һурадаггүй ушар айлшанда дурагүйлхэһэн удхатай юм гэжэ буряад зон хэлсэдэг. Гэрэй эзэн эхэнэр түрүүшын аяга сай айлшандаа баридаг, удаань бусад зүйлэй хоол табидаг. Тиихэдэ айлшан хүн табагтай эдеэень дууһан эдингүй, заабол оёортонь үлөөдэг байһан. Хэрбэеэ гэр бүлэдэ холын харгыда хойнотожо ябаһан хүнүүдэй гэнтэ орожо ерээ һаа, үнинэй танил нүхэд шэнгеэр угтан абадаг бэлэй. Мүнөөнэй үеын залуушуул иимэ һайхан арадай заншалые мартангүй, сахин һэргээжэ ябаха ёһотой гэжэ һанагдана.
