Мунко Нанзатович Бальжинимаев мүнөө 75 наһа хүрөөшье һаа, Улаан-Үдэ хотын Эдиршүүлэй Ордондо үхибүүдые театрай урлагта һургана. Үшөө хажуугаарнь, 54-дэхи һургуулиин 1-хиһээ 11-дэхи хүрэтэр һурагшадые гоё һайханда дуратайгаар һургана. “Хоридой мэргэн” гэжэ зүжэг өөрөө зохёогоод һурагшадтаяа табяа һэн. Эрдэни Жалсановай гарһаа Буряадай “Алтан баг” шагналда хүртөө бэлэй. Ивалгын дасанда болодог “Эхэ хэлэн – манай баялиг” гэһэн буряад хэлэ мэдэлгээр урилдаанда 54-дэхи һургуулиин үхибүүд ходо хабаададаг юм. Эхэ хэлээ мэдэхэ эрмэлзэлтэй хүбүүд басагад энэ урилдаанда хабаададаг. Урилдаанай дүримөөр үхибүүд эхэ хэлээ мэдэхэ, түрэл арадайнгаа ёһо заншал, бурхан шажан тухай мэдэхэ ёһотой, маани сээжээр уншаха, хүбүүд уранаар дархалха, басагад шадамар бэрхээр оёжо шадаха ёһотой юм.
Мунко Нанзатович багша хүүгэдтэ театр тухай хөөрэдэг, театрта ошожо зүжэгүүдые харадаг, зүжэгүүд тухай зүбшэн хэлсэдэг, зүжэгтэ наадажа һургадаг юм. Зүжэгтэ наадахадаа, үхибүүд эхэ хэлэндээ дуратай болоно, буряадаар хөөрэлдэжэ һурана, хоорондоо эбтэй эетэйгээр хандадаг, бэе бэедээ туһалалсадаг зантай болоно. Театр хамтын урлаг хадаа хүүгэдые нэгэдүүлдэг ушартай. Театр үхибүүдые гоё һайханда дуратайгаар, уран урлагта һонирхолтойгоор һургана. 54-дэхи һургуулиин үхибүүдэй “Хоридой мэргэн”, “Миисгэй”зүжэгүүдые наадахыень хараа бэлэйб. Шадамар бэрхээр наададаг һурагшад байгаа һэн. Мунко Нанзатович багшань “Һүрхэйхэн бэрхэ хүүгэдүүд!” гэжэ шабинараа бултыень һайрхажа, магтажа байгаа һэн!
Нанзадай Бальжинима Цыдендоржын Сэбжэд аба эжымнай бидэнэрэй ухаан бодолдо, сэдьхэлдэмнай хүмүүжэлэй үгэ хэлэдэг байгаа. Мүрөө алдангүй зүб мүрөөр ябаха ёһотойт гэжэ заадаг, һургадаг байгаа. Абамнай уг гарбал, зан заншал тухай, буряадуудай түүхэ тухай хөөрэдэг һэн. Эжымнай ород, буряад дуунуудые дууладаг, шатар наадахые заадаг, эрдэм номдо һурахые захидаг байгаа. Аба эжынгээ ажал хэрэг хэжэ байхыень хаража, һажаажа, дахажа, һургаал заабаряарнь бидэ үндыгөөбди. Аба эжынгээ алдар нэрые мүнхэлжэ, дээрэ үргэжэ ябанабди.
Агын тойрогой Зугаалайн һургуулида үхибүүдые театрай урлагта дадхаажа, һургажа байһан юм. Алдар суута Дашарабдан Батожабайн түрэһөөр 90 жэлэй ойн баярта аяар Агаһаа Чойжамсын Ойдобой “Далан худалша” зүжэг Зугаалайн үхибүүдтэй зохёон бүтээгээд, Буряад театрай тайзан дээрэ харуулжа, арад зониие гайхуулаа бэлэй. Гайхуулаа һэн. Бэрхэхэнээр наададаг бэлигтэй хүбүүд басагад байгаа бэлэй. Мункодэ багша абымнай шүлһэн байна гээшэ ха гэжэ тиихэдэ би һанаа һэнби. Үхибүүдтэй үгөө ойлголсоод, уранаар наадаха шадабарииень дэлбэлжэ шадаха гээшэ багшын мэргэжэлэй үндэр дэбжэлтэ болоно.
Ород Уласай 75 можо, хизаарнуудһаа, олон тоото хари гүрэнүүдһээ бэлигтэйшүүлые шэлэдэг, үхибүүдэй зохёохы ажалые урмашуулдаг, багшанарай ажал үргэмжэлдэг “Роза ветров” Уласхоорондын урилдаанай алдар соло, нэрэ зиндааниинь сэгнэшэгүй ехэ байха. Иимэ томо урилдаанда манай Буряад Уласай үхибүүд үндэр дээдэ амжалта туйлаһан байна. Үхибүүдэй уран урлагай “Роза ветров” Бүхэдэлхэйн урилдаанда “Баяртай, жалга!” гэжэ зүжэгтэ театрально-хүмүүжүүлгын ажал хэһэнэй түлөө” (“За театрально-педагогическую работу в спектакле “До свидания, овраг!”) гэһэн Тусхай дипломдо Мунко Бальжинимаев хүртөө һэн. Энэ зүжэгтэ Дохолоной рольдо наадаһан Арсалан Шактанов, Тархитайн рольдо наадаһан Доржи Сондуев хоёр “Тусхай дипломоор” шагнагдаа һэн. “Драматическэ зүжэг” (13-һаа 19 наһан хүрэтэр) гэһэн номинацидэ «Будамшуу» зүжэг III шатын дипломдо хүртөө, зүжэгтэ наадагшад Намдак Лыгденов (Будамшуу), Арина Аюшина (Гэрэл), Доржи Сондуев (Һорнии), Чирнин Чимитдоржиев (Ёлбой ноён) гэгшэд тусхай дипломуудаар шагнагдаа һэн. ”Будамшуу” зүжэгтэ үндэһэн театрай ёһо заншал хадагалһанай түлөө” (“За сохранение национальных традиций в спектакле “Будамшуу») гэһэн тусхай диплом багша Бальжинимаев Мунко Нанзатовичта дамжуулагдаа һэн.
Буряадай арадай уран зохёолшо, элитэ сэдхүүлшэн Цырендулма Дондогой нэгэтэ намда хэлээ һэн: “Мунко Бальжинимаев дүүшни һайхашаама бэрхээр наададаг талаан бэлигтэй бэлэй. Залуушуул тэрэнэй наадахые хараха ехэ дуратай һэн. Арадай артистнуудаар ана-мана ябажа байтараа, юундэб даа артистын ажал орхёо һэн”. Орёо ордоһото энэ дэлхэй дээрэ ажабайдалай шэрүүн шуурганда дүү хүбүүмни һалхи һүрёод, үндэр дабаан өөдэ урагшаал урагшаал алхалан ябаа. Ажабайдалай энэ харгыдань урдаһаань татадаг, хойноһоонь түлхидэг, ходол хажуудань инаг хани, наһанайнь найдамтай нүхэр Ханда Дондоковна ээм ээмээ түшэжэ, гар гараа барилсажа, бэе бэеэ хайрлажа 54 жэл соо хоюулаа алхалжа ябана. Аша, гушанар, зээнэр зээнсэрэй дүхэриг соо ан-бун амгалан тайбан ажаһуужа байна. Эрхэ тангил аша гушанар, зээ зэнсэрнүүд соо дуу дуулаха, шүлэг уранаар уншаха, согтой ёохор хатарха хүнүүд байха даа. Ажабайдалай урма зориг үргэлжэлһөөр!
Мунко Нанзатович багшын һургаһан абьяас бэлигтэй, аза талаантай хүбүүд басагад далижан ургажа, багшаа баярлуулан үшөө олон боложо байхань болтогой!
Агын тойрогто, Буряад Уласда минии багша Мунко Нанзатович Бальжинимаев гэжэ хүндэлэн хэлэхэ хүнүүд олон байха. Тэрэ алдар солын түлөө бэшэ, мүнгэ алтанай түлөө бэшэ, үнэнхэ зүрхэнһөө үхибүүдэй үрэ зүрхэндэ уран урлагай үрэ тарижа, гоё һайхан сэсэг сэдьхэлдэнь задалжа ябанал даа!
